Prof. Dr. Yalçın Karatepe’nin Birgün gazetesindeki yazısından alıntı
Borsa İstanbul’da yatırım yapan Mevcut mı bilmiyorum. Şayet yoksa bahis direkt sizi ilgilendirmiyor üzere gelebilir lakin borsada nihayet vakitlerde yaşananlara bakınca bence değerli. Aslında burada yaşananlar iktidarın uyguladığı siyasetlerin da bir yansıması. Buyurun anlatayım.
Para kazanmaya hepimizin gereksinimi var. Şayet fiyatlı çalışıyorsanız, esasen haliniz perişan. Fiyat artışlarının ne kadar sonlu olduğunu gördük. Bu hafta Meclis’te kabul edilen düzenlemeyle Birlikte emekli ve halk çalışanlarının aylıklarında yapılan artış oranı da katılaşmış oldu: Yüzde 30. Bunun ne kadar yetersiz olduğunu nihayet yazılarımda detaylı olarak anlattığım için bugün o hususa girmeyeceğim.
Peki, bir ölçü paranız varsa bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bankada mevduatta tutsanız alacağınız nema enflasyonun dörtte biri düzeyinde, kaybediyorsunuz. Döviz alsanız, iktidar onu baskılıyor ve seçimlere kadar da baskılayacak. Bunun yolunu da buldular: Körfez’den döviz getir, Rusya’ya doğalgaz parasını ödeme vs. Dövizde durum bu olunca KKM’ler de manasını yitirdi, hatta getirisi mevduat faizinin altında kalmaya başladı.
Kripto Nakit işinden hayli ziyan yazdınız. Orada Nakit kazanmak hayaliniz de buharlaştı. Hane alacak kadar birikiminiz esasen yok. Ne kaldı geriye? Evet, yanlışsız bildiniz Borsa! Aslında iktisat idaresi de buna işaret etmiyor muydu? Borsa şöyle uçuyor, bu türlü yükseliyor filan. Bunları duyan, borsadaki ”yükselişi” gören, bu “fırsatı” pahalandırmak isteyen yalnızca siz değilsiniz elbette. çok sayıda insan da bundan yararlanmak üzere borsaya yönelmiş. Bunu datalara bakarak net bir biçimde görebiliyoruz.
Eylül ayında 2 milyon 700 bin civarında olan yatırımcısı sayısı ocak ayı başına kadar bir milyon şahıs artarak 3 milyon 700 bini geçmiş.
Peki, bu bir milyon şahıs ne kadar parayla borsaya girmişler? 100 lira ile bin lira ortasında portföy büyüklüğü olanların sayısı bu periyotta 141 bin şahıs artmış. Bunun bir kısmı daha Evvel portföy bedeli 100 liranın altında olanların bir ölçü Üleş daha alarak portföylerini 100 lira ile bin lira aralığına çıkarmış olanlar olabilir. Lakin durum her ne olursa olsun, insanların birkaç Çehre lirayı bile çoğaltmak zorunda olduklarını düşündükleri bir Vakit diliminde olduğumuz gerçeğini değiştirmiyor.
Bin ile beş bin lira ortasında portföy büyüklüğü olanların sayısındaki artış ise 227 bin kişi. Neredeyse bir iki haftalık market alışverişinde gereksinim duyacakları parayı nasıl büyütebilirim telaşına düşmüş çeyrek milyon beşerden bahsediyoruz.
Daha geniş bir aralıkta datalara bakınca görüyoruz ki gelenlerin yarıdan fazlası (540 bin kişi) 100 lira ile 20 bin lira ortasında fiyatlar girmişler. Bunların 367 bininin yatırım fiyatının bin liranın altında olduğunu not etmek isterim.
Bu kadar Ufak tasarrufları olanların uzun vadeli yatırımcı olduklarını düşünmek çok optimist bir varsayım olur sanırım. Aka olasılıkla yatırımlarının bir kısmını, görece kısa müddette nakde dönüştürüp gereksinimlerini karşılamak için kullanıyorlar.
Şimdi gelelim borsada olanlara. 2022’nin nihayet üç ayında süratle yükselen borsa yeni Yıl ile Birlikte süratle değer kaybetmeye başladı. Birtakım günler kayıplar yüzde 10’a yaklaşırken, akabinde gelen artışlar Cılız kalınca, taraf tekrar aşağıya çevriliyor. Bilin bakalım borsanın bu hareketinden en Çok kim ziyan ediyordu? Payları alıp bir kenara koyanlar mı yoksa 3-5 Çehre lirasını değerlendirmeye çalışanlar mı? Cevabı siz de varsayım ediyorsunuz. Diyebilirsiniz ki bu şahısların kaybettikleri birkaç Çehre lira, Fazla da sıkıntı etmeyin. lakin esasen artırmaya çalıştıkları meblağın da o kadar olduğunu düşünürsek, aslında kaybettiklerinin ne kadar Bedelli olduğunu rahatlıkla görebiliriz. Unutmayın. Nakit az olunca marjinal yararı da yüksek olur. Münasebetiyle her kaybın bu bireylerin refahında yol açtığı azalma değerlidir.
Bu yazıyı tamamlamak üzereyken Merkez Bankası’nın taşınır Bedel dataları açıklandı. Geçen hafta yabancılar borsadan 352 milyon dolarlık çıkış daha yapmışlar. Zati tertipli olarak çıkıyorlardı. Bu trendin devam ettiği bir Sefer daha teyit edilmiş oldu. Artık Ufak yatırımcılar “yerli ve ulusal oyuncular” ile baş başa kaldı. Büyüklerin paraları ve vakitleri Mevcut küçüklerin ise ikisi de yok.
Fazla param yok lakin illa bir “kâğıt” alayım diyorsanız, Tuvalet kâğıtlarını da düşünün derim. Birkaç Çehre lira ile alabileceğiniz ve fiyatı Daimi yükselen kâğıtların başında geliyor. Aslında üç beş Çehre lira ile Üleş senedi alsanız bile oradan elde edeceğiniz Nakit ile Tuvalet kâğıdı alma imkânı bile bulamayacaksınız. Bilginiz için: YTD!(Yatırım Tavsiyesi Değildir.)
Demem o ki sizin probleminiz yalnızca Ufak tasarruflarınızı kıymetlendirecek yer bulamamanız değil, sizin meseleniz kâfi ölçüde gelir elde edemediğiniz için çaresizce arayışlara girmek zorunda kalmanız. Asıl değişmesi gereken de budur.
Çabanız, insanca yaşayabilecek bir gelir elde etmenizi engelleyen sonuçların ortaya çıkmasına Sebep olan anlayışın değiştirilmesine yönelik olmalıdır.
Yorum Yok