Tarım muharriri Ali Ekber Yıldırım, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) buğday ve arpa alım fiyatlarının seçim öncesi açıklanıp açıklanmayacağı merak ediliyor. tarım muharriri Ali Ekber Yıldırım yazdı…
Bugünlerde en Fazla merak edilen mevzulardan birisi buğday ve arpa alım fiyatı. Üretici “seçim öncesi fiyat açıklanır mı?” diye merakla soruyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), hububat alımı için hazırlıklarını tamamladı. Lakin geçen Yıl olduğu üzere hasat biraz gecikecek üzere görünüyor.
Seçime 11 gün kaldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kırsaldan oy almak için buğday ve arpa alım fiyatlarını seçim öncesi açıklayabilir. nihayet iki döneme bakıldığında 2021 üretim yılında alım fiyatları 17 Mayıs’ta açıklanmıştı. Geçen sene yani 2022 eseri alım fiyatı ise 5 Haziran’da açıklandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ankara Kızılcahamam’da yapılan eşitlik ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) 30. İstişare Toplantısı’nın kapanış konuşmasında TMO’nun 2022 eseri ekmeklik Kırmızı Misli buğdayın tonunu 6 bin 50 liradan alacağını açıklamıştı. Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olan ve buğdayını Toprak Mahsulleri Ofisi’ne satan çiftçilere ayrıyeten ton başına 1000 lira alım primi ödeneceğini söylemişti.
Alım primi devam edecek mi?
TMO’nun 2022 eseri arpa alım fiyatı ise ton başına 5 bin 500 lira olarak açıklandı. Eserini Ofis’e satacaklara ton başına 500 lira alım primi ödeneceği Anlatım edildi. Üretici bu Yıl da alım primi uygulamasının devam etmesini istiyor.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, 30 Haziran 2022’de buğday ve arpa alım fiyatlarının güncellendiğini açıkladı. Buğday alımında ton başına 400 lira, arpada 200 liralık fiyat artışı yapıldı.
Böylece 2022 eseri ekmeklik buğdayın alım fiyatı ton başına 6 bin 450 lira oldu. Ton başına 1000 liralık primle toplamda 7 bin 450 liraya ulaştı. Arpada ise ton başına 5 bin 500 lira olan fiyat 5 bin 700 liraya çıktı. Ton başına 500 liralık alım prim ek edilince arpanın alım fiyatı ton başına 6 bin 200 lira oldu.
Fiyat seçimden Evvel açıklanırsa çiftçinin lehine olur
Bu Yıl girdi fiyatları, dünya piyasaları dikkate alınarak verilecek fiyat ne olacak? Seçimden Evvel açıklanırsa muhtemelen daha yüksek bir fiyat verilecek. Seçimden sonraya kalırsa kimin kazanacağına bağlı olarak fiyat farklı olur.
Son 1 haftalık fiyatlara bakıldığında Rus buğdayının tonu 260-270 dolar düzeyinde. Bunun Türk lirası karşılığı 5 bin 240 lira düzeylerinde. dahil piyasada ise ekmeklik buğdayın ton fiyatı geçen hafta 6 bin 900 lira düzeylerindeydi. Buğday, arpa ve diğer eserlerde gümrük vergisi yüzde 130’a çıkarılınca fiyatlarda artış oldu. Ekmeklik buğdayın tonu 7 bin 250 liraya çıktı. Arpa fiyatı ise ton başına 5 bin 900 liradan 6 bin 200 liraya yükseldi. Rus arpasının tonu 240 dolar, yani 4 bin 660 lira düzeylerinde.
Açıklanacak fiyat neye nazaran belirlenecek?
TMO, buğday alım fiyatını hesaplarken üretim maliyeti, Eser ölçüsü (rekolte) dünya piyasaları, randıman, çiftçinin durumu ve taleplerini dikkate alır. Alım fiyatı dünya fiyatlarına nazaran açıklansa, buğday fiyatı geçen yılın Fazla altında kalacak. Zira dünya fiyatları düşük. Kaldı ki nihayet yıllarda buğday ve arpa alım fiyatları ekseriyetle dünya fiyatlarının üzerinde açıklandı. Bu Yıl da dünya fiyatlarının üzerinde olacak.
Geçen hafta Adana Çiftçiler Birliği buğday üretim maliyetini ve fiyat beklentisini açıkladı. Birlik Lideri Mesut Doğru’nun açıklamasına nazaran 400 kilo randıman aslına nazaran 1 kilo buğdayın üretim maliyeti 7 lira 11 kuruş. Açıklanmasını istedikleri fiyat ise kilo başına 9 lira 60 kuruş. Bu açıklamaya maliyet ve randıman açısından reaksiyon göstererek fiyatı düşük bulanlar da oldu. Bu fiyatın yüksek olduğunu söyleyenler de.
Seçim öncesi hem iktidar hem de muhalefetin vaatlerine bakılırsa kesenin ağzı açılmış. Emekli maaş ve ikramiyeleri, memur, esnaf ve diğer kısımlar için verilen kelamlar, krediler, dayanaklar adeta havada uçuşuyor. Çiftçilere de hak ettikleri fiyat ve takviye kesinlikle verilmeli.
Maliyetlerde bir ölçü gevşeme var
Toprak Mahsulleri Ofisi yetkililerine nazaran, 2022’e nazaran maliyetlerde bir rahatlama var. Geçen sene mazotun litresi 26 – 27 liraya kadar çıkmıştı. Bu sene 19- 22 lira ortasında seyretti. Gübrenin tonu 13-14 bin liradan 8-9 bin liraya düştü. Randıman de güzel olursa Müstahsil verilecek uygun bir fiyatla Nakit kazanır ve üretimi artırarak devam eder.
Görünen o ki, geçen sene olduğu üzere Toprak Mahsulleri Ofisi, piyasanın neredeyse Biricik aktörü olacak. Açıklanacak fiyatla Ofis eseri alacak ve piyasaya sunacak. özel dal kaynak düşüncesi yaşıyor. Kaynak bulursa piyasadan Eser alabilecek. Ofis’in un ve yem regülasyonu devam ederse un sanayicileri Ofis’ten buğday alımını sürdürür.
Ekim alanları genişledi
Hububat ekim alanlarına bakıldığında; Toprak Mahsulleri Ofisi, Türkiye İstatistik Kurumu ve Ulusal Hububat Kurulu bilgilerine ve alan bilgilerine nazaran buğday ekim alanlarında yüzde 5-10 ortasında artış var.
Son yıllarda buğdayda 7 milyon hektarın altına düşen ekim alanları 2023’te 7,3 milyon hektara çıktığı kestirim ediliyor. Bilhassa, üreticinin 2021 yılına nazaran 2022’de daha düşük fiyatla satmak zorunda kaldığı için ayçiçeği ve pamuktan vazgeçen çiftçi buğday ve arpa ekimine yöneldi.
Üretim varsayımı 20 milyon ton
Kurak geçen Sonbahar ve kış aylarından sonra Mart ve Nisan yağışları buğday ve arpada bir toparlanmaya neden oldu ve üretimin buğdayda 20 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceği varsayım ediliyor.
Üretim alanlarındaki artışın Temel nedeni 2022 eseri buğday ve arpaya verilen fiyat ve alım primi. Birçok esere nazaran buğday ve arpa üreticisine verilen fiyat üreticiyi mutlu etti. Ayçiçeği ve pamukta ise aykırısı oldu. Verilen destekleme primi yetersiz kaldı. Fiyat 2021 yılının altına düştü ve Müstahsil korunmadı. Bu nedenle ayçiçeği ve pamuktan buğdaya yönelme oldu. Bu sene üreticiyi tatmin edecek bir fiyat olmazsa buğday ve arpadan da kaçış olur.
Yüzde 130 vergi ile Müstahsil korunabilir mi?
Buğday, arpa, mısır, yulaf, çavdar, mercimek ve nohutta 8 Eylül 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile gümrük vergileri sıfırlanmıştı. O tarihten bu yana sıfır gümrükle bu eserler ithal edildi. Dünyada fiyatların düşmesi ve hasat periyodu yaklaşırken 25 Nisan 2023 tarihli resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile hububat eserlerinde, buğday, arpa, çavdar, yulaf üzere eserlerde gümrük vergisi yüzde 130’a çıkarıldı.
Bu kararın Temel emeli dışarıdaki ucuz buğdaya, arpaya karşı üreticiyi korumak. Toprak Mahsulleri Ofisi bu karar öncesinde yaptığı kontaklarla ve İthalat ihalesi ile stoklarını güçlendirdi. Sermayesi, kaynağı olan Özel bölüm firmalarından da kimileri verginin yükseleceğini bilerek yahut kestirim ederek Eser aldı. dışsatım kaydıyla yapılan Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında sıfır gümrükle İthalat devam edecek. Yeni döneme kuvvetli stoklarla giriliyor. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin hasat periyodunda İthalat yapmayacağı görülüyor. Verginin yükseltilmesi her Vakit üreticinin lehine olur.
Depo sorunu yaşanır mı?
Artan stoklar nedeniyle hasat periyodunda Özellikle depo konusunda meseleler yaşanabileceği Anlatım ediliyor. Zelzelenin yaşandığı vilayetlerde depoların hasar görmesi, lisanslı depoların doluluk oranının yüksek olması nedeniyle hasat vakti depo sorunu yaşanabilir.
Toprak Mahsulleri Ofisi yetkilileri ise depolama sorunu olmayacağını, Ofis’in elindeki buğdayı un regülasyonu gayesiyle piyasaya verdiğini yeni esere yer açılacağını söylüyor. Yetkililer, yer olmasa da Aleni alana alım yapılacağını ve çiftçinin mağdur edilmeyeceğini Anlatım ediyor.
Özetle, hasat öncesi Müstahsil buğday ve arpa fiyatının açıklanmasını bekliyor. Fiyat seçim öncesinde açıklanırsa daha yüksek olacağı beklentisi hakim. Ayrıyeten geçen Yıl olduğu üzere alım priminin devam etmesi de isteniyor. Gelişmeleri yakından izleyerek paylaşmayı sürdüreceğiz.
patronlardunyasi.com
Yorum Yok