Sabah gazetesi iktisat muharriri istek Güngör, zelzele felaketini yazdı….
Türkiye asrın felaketini yaşıyor. Şimdiye kadar bu ülkenin sırtından milyarları kazanan kapital ne yapıyor?
Tamam, 6 Şubat’tan bu yana birçoğu besinden akaryakıta, çadırdan battaniyeye kadar pek Fazla birebir yardımda bulundu. ancak 2022’de kâr rekorları kıran şirketlerin yardımları ‘devede kulak’ kaldı. ‘Türkiye Biricik Yürek’ kampanyasının olduğu gün gördünüz. Birçoğu meyyit taklidi yaptı.
Halbuki, bakıyorsunuz 2022 bilançolarına… Hepsinin kârı arşa değmiş… Bugüne kadar bilanço açıklaması yapan borsadaki dev şirketlerin kârına bakalım.
2022’de 1 milyar liranın üzerinde kâr eden 40 şirket var. (Bir kısmı şimdi açıklamadı) İzah yapanların kârı yarım trilyon liraya gelmiş durumda. 2021’de kârları 126.7 milyar iken, 2022’de 548.1 milyar liraya çıkmış. Artış yüzde 332.5. Yani enflasyonun beş katı… Pekala ya yardımları?
KOÇ VE SABANCI’YA BAK!
Galiba Türkiye’nin iki büyüğü… Sabancı ve Koç… Koç Holding’in Yekün zelzele yardımları 2 milyar lira. Kârı ne kadar? 2022’de 70 milyar TL. Bir evvelki yıla nazaran kâr artışı yüzde 359.5. Yani holding kârının yüzde 3’ü bile olmayan bir kaynağı sarsıntıya ayırdı.
Keza Sabancı Holding… Onlar da besin, hijyen, barınma, taşınabilir Tuvalet konusunda birinci günden harekete geçse de bölgeye nakdi yardım yapmaktan imtina etti. Sabancı Holding’in kârı açıklanmadı ancak bankasının kârı muhakkak. Akbank geçen Yıl kârını 2021’e nazaran yüzde 395 artırdı. 60 milyar TL kâr elde etti. zelzele bölgesinde kalıcı tahlillerin hayata geçmesi için yaptığı takviye 650 milyon TL. Kârının yüzde 1’i.
SES GELMEYEN DE ÇOK
Sadece Koç ve Sabancı da değil… Anadolu Holding, Doğan Holding, Akfen, Eczacıbaşı, Ciner Kümesi, Kıraç Küme, Alarko’nun da onlardan pek farkı yok…
Bu holdinglerin bir kısmı 2022 bilançosunu açıklamadı. O yüzden yardımlarıyla kârlarını mukayese etmek gerçek olmaz. fakat 9 aylık bilançolarına baktığınızda, onların da kârı uçuyor.
Misal, Anadolu Holding’in kârı yüzde 177, Alarko’nun yüzde 1.406, Eczacıbaşı Yatırım’ın yüzde 97.5, Doğan Holding’in yüzde 474 artmış. Akfen GYO’nun yüzde 1.468 artmış. Eczacıbaşı bildiğim kadarıyla AFAD’a 100 milyon TL bağışladı.
Toplam dayanağı de 300 milyon lira. Anadolu Kümesi 130 milyon TL takviye açıkladı. Akfen AFAD’a 10 milyon TL bağış yaptı. Doğan Holding’in Hepsiburada’nın 5 milyon TL’lik nakdi yardımı dışında bağışını da görmedim. Ciner Kümesi’nden bir Biricik “100 prefabrik mesken yapacağız” açıklamasını hatırlıyorum. Güçlü Holding de devasa şirketlerine karşılık 30 milyon liralık bağışıyla hayli gündem oldu…
ÖZEL BANKALAR SINIFTA KALDI
Diğer Özel bankalara da bakalım. Onların da Akbank’tan farkı yok. Örneğin, Garanti… 2022’de kârı yüzde 330 artarak 58.5 milyar liraya çıktı. AFAD’a yaptıkları bağış 650 milyon lira.
Denizbank geçen Yıl 17 milyar 173 milyon TL kâr açıkladı. Onun da kârı yüzde 384.2 artmış. Denizbank’ın depremzedelere nakdi bağışı 350 milyon TL. Karının yalnızca yüzde 2’si.
QNB Finansbank’ın kârı da geçen Yıl 17.2 milyar TL’yi geçti. Yüzde 338.47 artış var. Yardım ölçüsünü 300 milyon TL’si AFAD’a bağışlanmak üzere 350 milyon TL olarak açıklamıştı. O da kârının yüzde 2’sini ayırdı. Y
apı Kredi Bankası da 52.7 milyar TL kâr etti. Onun AFAD’a bağışı da 580 milyon TL. özel bankalar içinde en Fazla nakdi dayanak -kârına nazaran düşük kalsa da- İş Bankası’nda.
İş Bankası 2022’de 61.5 milyar TL kâr elde etti. 2021’e nazaran artış yüzde 357. AFAD’a zelzele bölgesi için 1 milyar TL, inşa edilecek zelzele konutları için de 1 milyar 750 milyon TL fiyatında takviye açıkladılar. Kârın yüzde 5’ine yakın.
KAMULAR YARISINI VERDİ
Yine halk bankaları her devirde olduğu üzere ellerini taşın altına koydu. AFAD ve Kızılay’a yaptıkları nakdi bağışı o gün açıklamışlardı. Ziraat Bankası 20 milyar TL, Vakıfbank 12 milyar TL, Halkbank ise 7 milyar TL nakdi yardımda bulundu. Üç halk bankasının bilançosuna bakıldığında kârlarının yarısını zelzele bölgesindeki vatandaşlara ayırdıkları görülüyor.
İNŞAATÇILAR DA BANKALARLA AYNI…
İnşaat firmalarının birçoğu bölgeye birinci günlerde Amel makinalarını gönderdiler. İlah razı olsun fakat bundan sonra en Fazla o firmaların dayanağına muhtaçlık var. Birçoğu ‘Türkiye Biricik Yürek’ kampanyasında İstanbul’da sattıkları bir daire bedelinden bile daha az yardım yaptılar. En azından zelzele konutlarına el atmalılar.
ÜLKEYE SAHİP ÇIKIN…
Şimdi size soruyorum. Aka şirketlerin bu türlü devirlerde ek sorumluluklar alması gerekmez mi? Hepiniz bu kârları bu ülkede kazanmadınız mı? Böylesine Aka bir badireden geçerken ülkeye sahip çıkmak lazım gelmez mi? Gelin, yalnızca refahı, zenginliği değil zorluğu da paylaşın. Biricik Türkiye var.
ŞİRKETLERİ DE HOLDİNGLERİ GİBİ!
Listede Aka holdinglerin şirketleri de var. Bunların birçoğu da Koç’un. Onların da holdinglerinden farkı yok aslında. Arçelik de Aygaz da Tofaş da Tüpraş da geçen Yıl kâr rekoru kırdı. Birçoklarının nakdi yardımı yok. Birebir yardımları ise açıkladıkları kârların yanında Fazla düşük..
Yorum Yok