Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran baz ve kur tesiriyle imalat kesiminde güzelleşmeler görüldü. Martta manşet PMI’a en yüksek katkı otomotiv dalından geldi. Zelzelenin tesirlerine Karşın dokumada yüksek artış dikkat çekerken; giysi ve elektrikli-elektronikteki güzelleşme, toparlanmaya hudutlu katkı verdi. Kimya dalının aktiflik şartlarında ise Misli iniş izlendi.
TEKSTİL ESERLERİ
İyileşme baz etkisinden
İmalat sanayiindeki alt kesimlerin faaliyetlerine daha yakından mercek tutulduğunda, dokuma eserlerinde üretim iki aylık yavaşlamanın akabinde yükselişe geçerken, PMI endeksi uzun bir ortadan sonra 50’nin üzerine çıktı. Birinci çeyreğe ait daldaki şartları konuştuğumuz İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, dalın PMI endeksinde yaşanan yükselişin piyasaya birebir oranda yansımadığını söyledi. Laf konusu yükselişin sebebinin baz tesiri olabileceğini lisana getiren Öksüz, “Kahramanmaraş başta iplik olmak üzere bölümün Kıymetli üretim merkezlerinden biri. Bölgede kapasiteler hala yüzde 50’lere gelmedi. Şubat ayında üretim durmuştu. Zelzeleden etkilenen öteki vilayetlerde de zelzele nedeniyle bir hafta-10 günlük duruşlar oldu. Sonra o vilayetlerde işler Çabucak toparlandı. Laf konusu yükselişin baz tesiri ile gerçekleşmiş olabileceğini kestirim ediyoruz. Şubat ayının düzeltmesi olabilir. Piyasada da bir düzelme olduğunu söyleyemeyiz” sözlerini kullandı.
KARA VE DENİZ TAŞITLARI
Kurdaki belirsizlik satışları hızlandırdı
Sektörel bazda en düzgün PMI verisi kara ve deniz taşıtlarında kaydedildi. Endeksin 54,4’e ulaştığı bölümde yükselişteki aslan hissesi otomotivde oldu. Otomotivde mart ayında hem İhracat hem de İç pazar satışları rekor kırdı. EKONOMİ’ye konuşan bölüm temsilcileri, seçim sonrası belirsizlik, Özellikle de kurun düzeyine ait bir öngörüde bulunulamaması nedeniyle birçok markanın araçların tedarikini erkene çektiğini, bu durumun da piyasada araç bulunurluğunu artırdığını lisana getiriyor. Yanı Dizi tüketicilerin de araç fiyatlarında seçim sonrası kur kaynaklı yaşanacak mümkün fiyat artışları nedeniyle alımlarını hızlandırdığı, bu durumun da dalda hareketli günlerin yaşanmasına neden olduğu öğrenildi.
GİYİM VE DERİ ESERLERİ
Hazır giyside işler hala Üzücü
Dokumacılık eserlerinde olduğu üzere giysi ve cilt eserlerinde de PMI’da yaşanan düzgünleşme zelzelenin baz tesiri olarak kestirim ediliyor. Çünkü şubatta 46,2 olan endeks martta 49,1’e yükseldi. TOBB Amade Giysi ve Konfeksiyon Dalı Meclis Lideri onur Fayat, zelzele nedeniyle şubatta işlerin Önemli manada durduğunu, hasebiyle marttaki güzelleşmede sarsıntının baz tesirinin tesirli olabileceğini lisana getirdi. Fayat, baz tesirinin İhracat sayılarında da görüldüğüne dikkat çekerek, “Sektör olarak ihracatımız martta binde 2 geriledi, lakin o da sarsıntıda yükleyemediğimiz malları martta yüklediğimiz için oldu. Yoksa ihracatta daha da eksideyiz. Çünkü anne pazarlarımızda fiyat tutturamadığımız için kangren haline gelen ‘siparişlerin kaçması’ hali devam ediyor. Öte yandan Avrupa’nın talebi de kendi PMI bilgilerinden anlaşılacağı üzere hala modüllü bulutlu. Hasebiyle bizim burada kapasite artırmamız baz tesiri dışında Mümkün değil” tabirlerini kullandı.
ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK ESERLER
Kur meçhullüğü talebi öne çekti
Seçim sonrası kur meçhullüğü kara ve deniz taşıtlarında olduğu üzere elektrikli ve elektronik eserlerde de üretimi ve siparişleri artırdı. PMI endeksinin 51,9 pahasına ulaştığı bölümdeki aktiflik şartlarını pahalandıran Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Lideri Yaman Tunaoğlu, şu anda piyasada seçim sonrası dövizin artacağı beklentisinin olduğunu, bu nedenle gereksinimi olanların alımlarını öne çektiğini söyledi. Bu talep artışının da dalda üretime ve yeni siparişlere Olumlu yansıdığını Anlatım eden Tunaoğlu, dalın en Aka beklentisinin seçimlerin Çabucak sonrasında, Sanayi üretimini öncelikleyen rasyonel bir iktisat siyasetinin uygulanması olduğunu vurguladı.
MAKİNE VE METAL ESERLER
Maliyet enflasyonu tırmanıyor
Makine ve metal eserler bölümünde yeni siparişlerin iki aydan bu yana düşük seyretmesi faaliyetlerde sakinliğe neden olmaya başladı. Bölümün PMI verisi Aralık 2022’deki 54,2’lik bedelin akabinde üst üste 3 ay düşerek 51,1’e geriledi. Yanı Dizi maliyet enflasyonun hızlanarak arttığı dalda son Eser fiyatlarında da hafif bir düşüş Laf konusu.
ANA METAL SANAYİ
Çin piyasaya döndü pasta dilimi ufaldı
Endüstrinin en Değerli alt kesimlerinden anne metalde PMI 50,6 ile eşik kıymetin üzerinde olsa da nihayet 6 aylık performansı Fazla İç açıcı değil. Küreselde resesyon korkularıyla talepte yaşanan daralma ve Özellikle Çin’in Geri dönmesi dalın faaliyetlerine Olumsuz yansımış durumda. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Lideri Çetin Tecdelioğlu, 2022 yılını dolu dolu geçirdiklerini, fakat geçen yılın nihayet çeyreği ile bu yılın birinci çeyreğinde dünyadaki resesyonu ağır biçimde hissettiklerini lisana getirdi. Bu durumun talepte daralma yarattığına işaret eden Tecdelioğlu, “Sektörde yaşanan daralmanın en Kıymetli sebeplerinden biri de Çin’in tekrar piyasaya Geri dönmesi oldu. Bu türlü olunca ister istemez pastada dilimimiz daralıyor” diye konuştu. Kur düzeyinin de rekabetçiliği engellediğini vurgulayan Tecdelioğlu, “Aldığımız siparişleri 2-6 ay ortasında üretip teslim ediyoruz. Kurun nereye gideceğini bilmediğimiz için maalesef Amel alamıyoruz. Bunun yanında banka faizleri Fazla yüksek. Hammaddede dışa bağımlıyız, bunun için kredi kullanmalıyız. Faizler yüzde 35-40’lara dayandı. Bu faizlerle nasıl sipariş alıp üreteceğiz? Bu kur siyaseti ile nasıl ihracatımızı büyüteceğiz?” diyerek yaşanan finansman krizini anlattı. İkinci çeyrekte işlerin yatay seyredeceği öngörüsünde bulunan Tecdelioğlu, “İnşaat iç birçok bölümde kıştan yaza geçişte bir hareketlenme olur. Bu noktada ikinci yarıda talebin artacağına inanıyoruz” diye konuştu.
KİMYA, PLASTİK VE KAUÇUK ESERLERİ
Hammadde fiyatı talepte belirleyici
Kimyasal, plastik ve kauçuk eserler kesiminde mart itibariyle siparişler Fazla keskin bir formda düşmüş durumda. PMI verisinin de 3 ayın akabinde 48,9’a gerileyerek yine eşik bedelin altına inmesi, Özellikle yeni siparişlerdeki Hız kaybı bölümde kaygılara yol açtı. Türkiye’de kesimin en Aka oyuncusu yüzde 36 Pay ile plastik sektöründe… TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Lideri Yavuz Eroğlu, bölümde talebin düşmesinin en Kıymetli nedeni olarak hammadde fiyatlarında devam eden düşüşü gösterdi. Hammadde fiyatlarında yaklaşık 1 Yıl Evvel başlayan düşüşün hala devam ettiğini, OPEC’in fiyatları düşürmemek için Çeşitli yollara başvurduğunu söyleyen Eroğlu, “Sektörün Fazla güzel bildiği bir şey var, küresel bir kriz olursa emtia fiyatları çöker. Bu türlü bir ortamda olağan alımlar 3’te 1’e düşüyor. Zira fiyatların düşmeye devam ettiği bir yerde ne Müstahsil Çok hammadde alıp stoklar ne de nihayet Müşteri en son bir Eser alıp kenara koyar. Herkes ‘Zaten fiyat düşecek ben boşu Beyhude alım yapmayayım’ diye düşünür” dedi. Eroğlu’na nazaran işlerdeki yavaşlamayı tetikleyen bir öbür neden de İhracat pazarlarındaki ‘ekonomik hareketsizlik’… Yanı Dizi kesimin pazardaki eski rakibi Çin’in Geri döndüğünü hatırlatan Eroğlu, işlerin yavaşlamasının bu şartlarda kaçınılmaz olduğunu, kimya kesiminin katma bedeli düşük Eser üretme alışkanlığından vazgeçerek katma pahası yüksek eserlerle atılım yapabileceğini kelamlarına ekledi.
GIDA ESERLERİ
Deprem, üretimi ve talebi vurdu
İSO PMI’da takip edilen 10 kesim içinde en keskin yavaşlama Besin eserlerinde yaşandı. PMI verisi, şubata nazaran 3,8 puan artarak 49,1 puana çıksa da üretim ve yeni siparişler nihayet 3 aydır 50 eşik bedelin altında. Bakliyat ve yağlı tohumlar bölümünde aktiflik gösteren İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel, sarsıntının kesimi Fazla Çok etkilediğini söylerken, zelzele bölgesindeki ya da ağır olarak zelzele bölgesine çalışan öbür vilayetlerdeki fabrikaların kapasitelerinde Önemli düşüşler yaşandığını kaydetti. Önel, “Deprem bölgesinde nüfusa bağlı olarak Önemli bir tüketim vardı. zelzele ve sonrasındaki göç hareketi, yanı Dizi düşen alım gücü bölümde de işleri yavaşlattı. Ramazan ayının da düşüşte bir ölçü hissesi var. Ramazan’a hazırlık nedeniyle işler hareketliydi, ancak 15 Şubat itibariyle hazırlıklar bitti, devinim yavaşladı” sözlerini kullandı.
AĞAÇ VE KAĞIT ESERLERİ
Yerli de yabancı da beklemeye geçti
Dalda PMI martta bir evvelki aya nazaran hafif bir toparlanma ile 48,4’ten 49,6’ya çıkarken, yeni İhracat siparişlerinde Önemli ivme kaybı var. İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Eserleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Özkan, 2022’ye kıyasla ihracatın yatay seyrettiğini, fakat sarsıntının Olumsuz tesirlerini hissetmeye başladıklarını kaydetti. Rezervasyon iptallerinin Fazla Çok olduğunu hatırlatan Özkan, “Türkiye’de zelzele tehlikesi Fazla konuşulunca yabancı da Türkiye’ye gelmek istemiyor. Birinci aydaki İstanbul Mobilya Fuarı’nda Fazla Değerli siparişler aldık. İkinci çeyrekte bunların sevkiyatlarını göreceğiz” dedi. Kağıtta en Aka üreticilerinden KİPAŞ’ın Kahramanmaraş fabrikasının Önemli ziyan görmesi nedeniyle bölümün bir ölçü Olumsuz etkilendiğini belirten Özkan, buna rağmen sarsıntıdan sonra süratli toparlandığını kaydetti. Mobilya Sanayi İşadamları Derneği (MOBSAD) Lideri Nuri Gürcan da daldaki sakinliği şöyle anlattı: “Depremden sonra İç piyasada vatandaşlar beklemeye geçti. Bu durum talebi etkiledi. Seçim gündemi de karar süreçlerini etkiliyor. Dalda yabancı ziyareti Fazla değerlidir. Bir yabancı gelir, mobilyasından avizesine kadar bütün alışverişini yapıp masraf, biz TIR’la yollarız. Bunun hissesi Fazla yüksektir. mesela MASKO’da yabancı hissesi yüzde 70-75’tir. Şu Lahza bu yüzde 5-10’a düştü. Birebir vakitte Çin’in Geri gelmesi bizi de etkiledi. Evvelce Çin’e giremeyen yabancı da bize geliyordu, galiba Hindistanlı müşterilerimiz vardı, lakin Çin açılınca onlar da tekrar Çin’e gitmeye başladı. durum bu türlü olunca ikinci çeyrekte de işlerin yatay seyredeceği kestirim ediyoruz.”
METALİK OLMAYAN MİNERAL ESERLER
Yeni siparişlerde besbelli düşüş Mevcut
Dalda hem üretim hem de yeni siparişlerin suratı düşmeye devam ediyor. Bilhassa yeni İhracat siparişlerinde düşüş belirgin… PMI verisinin, 0,6 puan düşerek 49,3 olarak kaydedildiği dalda, kesin Eser fiyatlarında da geriledi. Bilindiği üzere metalik olmayan mineral eserler dalı cam, seramik ve çimento anne Eser kümelerinden oluşuyor ve kesimin çıktılarını en Çok kullanan dal de inşaat… Münasebetiyle inşaat kesimindeki talebin düzeyi mineral eserler kümesinin faaliyetlerini Fazla yakından ilgilendiriyor. Çimento, bu daldaki en Kıymetli alt gruplardan… Bu noktada görüşlerine başvurduğumuz, şirketleri ortasında Batıçim, Batısöke, Batıenerji, Batıbeton ve Batıliman bulunan batı Anadolu Grubu’nun Yönetim Şurası Üyesi Feyyaz Ünal, bölümde nihayet 6 ayda düşüş olduğunu, İhracat tarafında navlun tesirinin öne çıktığını, İç piyasanın ise geçen yıldan daha Üzücü olduğunu aktardı. Zelzelenin çimento bölümüne yansımasının şimdi görülmediğini kaydeden Ünal, “Ciddi bir inşaat aktivitesi olacak, o da üretimi artıracaktır. lakin bizde Önemli kapasite fazlası vardı, kabaca 50 milyon ton. Fazlanın bir kısmı devreye girecektir zelzele bölgesi için. zelzele bölgesi haricinde İç piyasa ikinci çeyrekte bir ölçü daha daralabilir. Bu halk yatırımlarıyla da alakalı. Çimentoda talebi asıl tetikleyen halk yatırımlarıdır. Altyapı yatırımlarının birçoklarının tamamlanmış olması içerideki yavaşlamada etkili” tabirlerini kullandı.
patronlardunyasi.com
Yorum Yok