Bankacılık kesiminin ticari kredi faizi TL mevduat faizinin neredeyse 6 puan altında. Bunun TL mevduat oranına nazaran taşınır Paha tutma zorunluluğunun yarattığı bir durum olduğunu belirten bankacılar bu hafta PPK sonrasında bu alanda da düzenleme gelebileceğini lisana getirdi.
NB İktisat’tan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran Türkiye’de düşük siyaset faizi ve yüksek enflasyon ortamında devreye giren makroekonomik uygulamalar bankacılık dalında ezberleri bozdu.
Merkez Bankası nihayet olarak 18 Ekim’de yabancı Nakit mevduatına karşılık tahvil tutma mecburiliği oranını artırırken yeni yıldan itibaren de TL mevduat oranı yüzde 50 ve yüzde 60’ın altında kalırsa ek 2 ve 7 puan tahvil tutma yükümlülüğü altına alındı. İşte bu karar ve siyaset faizinde gelen indirimler sonrasında 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri TL ticari kredi faizlerinin üzerine çıktı.
Geçmiş 10 yılda kredi ve mevduat faizi oranları ortasındaki ayrım yalnızca 12 Sefer mevduat lehine 0.5 puanın üzerine çıkarken bunun 5 tanesi 18 Ekim sonrasında gerçekleşti.
Öyle ki 11 Kasım haftasında ayrım neredeyse 6 puan ile tarihi en yüksek düzeyine ulaştı, ticari kredi faizi yüzde 15,72 iken mevduat faizi yüzde 21,53’e yükseldi. Kesim uzmanları bu haftaki Merkez Bankası Nakit Siyaseti Şurası toplantısı sonrasında bu alana yönelik bir düzenleme gelebileceğine dikkat çekti.
Hangi makroihtiyati tedbirler tesirli oldu?
Merkez Bankası’nın nema indirimleriyle ve makroihtiyati tedbirlerle yürütülen hem sıkı hem gevşek Nakit siyaseti bankacılık bölümünde hem krediler hem de mevduat kanalından yeni yükümlülükler tanımlıyor. Bankacılık kesimi yetkililerini en Fazla rahatsız eden ve sık sık dikkat çektikleri husus ise ek taşınır Bedel tutma mecburiliği.
Bankaların taşınır Kıymet tutma zaruriliği hem kredilerde hem de mevduatlarda uygulanıyor. Merkez Bankası’nın bankalara yönelik aldığı makroihtiyati tedbirlerin başında yabancı Nakit mevduatın yüzde 5’ine kadar tahvil tutulması zaruriliği geliyor. 18 Ekim’de ise bu yönetmelikte yapılan değişiklikle bankalar yeni yıldan itibaren TL mevduat oranı yüzde 50 ve yüzde 60’ın altında kalırsa ek 2 ve 7 puan tahvil tutma yükümlülüğü altına girecekler.
Krediler kanalında ise selektif kredi siyaseti uygulanıyor. KOBİ, esnaf, mali kesim, KİT, tarım, İhracat ve yatırım kredileri, kurumsal kredi kartları dış kullandırılan ticari kredilerin yüzde 30’u oranında tahvil tutma koşulu var. Ayrıyeten ticari kredi faizleri referans nema oranının 1.4 katını aşarsa yüzde 20, 1.8 katını aşarsa yüzde 90 tahvil tutma yükümlülüğü var. Ekimde yapılan siyaset faizi indirimi sonrası bu oranlar yüzde 17,1 ve yüzde 22 olarak belirlendi Yani bu nema oranları aşılırsa ek taşınır Paha tutma mecburiliği devreye giriyor.
Fark nihayet 10 yılın en yüksek düzeyine çıktı
Merkez Bankası datalarına nazaran ticari kredi kartı ve KMH dış ticari kredi faizi ile 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi ortasındaki ayrım 18 Ekim’de yapılan düzenleme sonrası barizleşti. 14 Ekim ile biten haftada ayrım 0.94 puan iken 21 Ekim’de 1.12, 28 Ekim’de 1.85, 4 Kasım haftasında ise 4.72 puana kadar yükseldi, mevduat faizi yüzde 20’yi aştı.
Politika faizi yüzde 10,5’e düşürüldüğü ekim PPK toplantısı sonrasında ticari kredi faizi gerilemesini sürdürürken TL mevduat faizi yükselişini ivmelendirdi. Böylelikle 11 Kasım haftasında TL ticari kredi faizi yüzde 15,72’e gerilerken mevduat faizi ise yüzde 21,53’e çıktı. Ortadaki ayrım ise 5.81 puan ile nihayet 10 yılın en yüksek düzeyine çıktı.
Yapılan araştırmalar tarih boyunca siyaset faizi indirimlerinin mevduat faizine geçişkenliğinin Fazla süratli kredi faizlerine ise daha yavaş olduğunu ortaya koyuyor. Tam zıddı durumda yani faizlerin yükselişinde ise kredi faizleri daha süratli Ahenk sağlarken mevduat faizi ise arttan geliyor. Fakat bu kabul artık geçerliliğini yitirmiş görünüyor. Merkez Bankası’nın taşınır Kıymet tutma mecburiliği öncesinde nihayet 10 yılda mevduat faizinin ticari kredi faizini 0.5 puan üzerine çıktığı 12 hafta bulunuyor. Bu 12 haftanın 5’i ise 14 Ekim’den bu yana 2022 yılında yaşandı. Ve yalnızca Ağustos 2014 başında 1.73 puan ayrım oluştu. Ortadaki farkın artması ve daha Fazla gözlenmesi ise nihayet 5 haftada gerçekleşti.
TL ticari kredi faizinin mevduat faizinin nihayet 10 yılda 2018 sonrası en Çok üzerinde bulunduğu Devre de Tekrar 2022’de yaşandı. 1 Temmuz haftasında ticari kredi faizi yüzde 31,26 düzeyinde iken 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 19,27 düzeyinde ve ortadaki ayrım 12 puana dayanmıştı.
Kredi alıp mevduata yatırmanın önüne geçilebilir mi?
Bankacılık kesimi uzmanları TL mevduat faizlerinin artmasının iki sebebi olduğuna işaret ederek birincisinin TL mevduat oranının yılbaşından itibaren yüzde 50-60 düzeyinin üzerinde olması gerekliliği nedeniyle bankaların mevduat yarışına girmeleri olduğunu belirtti. Uzmanlar, hem bu regülasyonun hem de Yıl sonu bilanço tarafını düzenleme isteğinin aralık ayının üçüncü haftasına kadar faizlerde olan yükseliş trendinin devam edeceğinin işareti olduğunu lisana getirdi.
Uzmanların verdiği bilgiye nazaran kredi alınıp mevduata yatırıldığında ise arbitraj olduğunun ve buna bankaların ne kadar müsaade verdiğinin ise bilinmediğini vurguladı. Bankacılık dalı kaynakları bu durumun katiyetle sürdürülebilir olmadığına vurgu yaparak bilanço makyajının bitmesiyle Bir arada aralık sonu ocak ayı başı üzere daha mantıklı düzeylere faizlerin gelmesinin beklenebileceğini kaydetti.
Uzmanlar, bu hafta PPK toplantısı sonrasında siyaset faizinin yüzde 9’a çekilmesinin akabinde bu tarafta da yeni bir düzenleme gelme ihtimali bulunduğunu vurguladı. Bir Öbür bankacılık bölümü uzmanı ise bankaların taşınır Kıymet alımı yapmak yerine müşterisine yüksek faizden mevduat vermeyi tercih ettiğine işaret ederek Merkez Bankası beklenti anketinde ortaya çıkan nema oranlarının da bu durumun sürdürülebilir olmadığının habercisi olduğunu lisana getirdi.
Yorum Yok