Bankaların mevduat rekabeti kızıştı. Merkez Bankası’nın TL mevduat oranında bankaların ulaşması gereken gayesi 2023 ile Birlikte yüzde 60’a çıkarması ve döviz dönüşü kur muhafazalı TL mevduatta nema üst hududunu kaldırması işleri karıştırdı.
Geçen yılsonu itibariyle yüzde 50 TL mevduat maksadını yakalayan bankacılık bölümü şu Lahza yüzde 60’ın gerisinde. Dövizden dönüşlerde KKM faizi yüzde 18’lere kadar çıkarken, TL mevduata dönüşecek döviz arayışı bankaların dövize de yüksek nema vermesine yol açtı.
Ekonomi gazetesinden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran bankacılık kaynaklarından elde edilen bilgiye nazaran yüksek hacimli dövizden TL’ye dönüşlerde yıllık dolar faizi yüzde 25’e kadar çıkabiliyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran 10 Şubat haftası itibariyle bankacılık kesiminde TL mevduat oranı yüzde 55,52 düzeyinde bulunuyor.
Kamu mevduat bankalarında TL mevduatın Yekün mevduattaki hissesi yüzde 57,63 iken yerli Özel mevduat bankalarında bu Oran yüzde 53,1 düzeyinde. Yabancı mevduat bankalarında ise TL mevduatın oranı yüzde 56,55. Merkez Bankası TL mevduat oranı yüzde 50-60 düzeyindeyse bankalara yüzde 3 komite uyguluyor.
Komisyonlar, TCMB nezdindeki Mecbur karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesaplarında döviz olarak tutulan fiyatlar üzerinden Tahsil ediliyor. Ayrıyeten TCMB amacı yüzde 60’ın altında kalındığında ek taşınır Bedel alım mecburiliği var.
İşte bütün bu makroihtiyati tedbirler TL mevduat yarışını da hızlandırdı. İki bankacılık kaynağından alınan bilgiye nazaran döviz dönüşümlü kur muhafazalı mevduat hesaplarında Aka bir rekabet Laf konusu. Bilhassa hukuksal şahısların yüksek hacimli döviz dönüşümleri bankaları yeni formüller bulmaya itiyor. Yine iki bankacılık kaynağından alınan bilgiye nazaran dolar yahut Euro mevduatını getiren müşterilere yüksek oranlı faizler uygulanıyor.
Kaynaklar bu rekabeti şöyle anlatıyor: alıcı 100 dolar getirdiğinde öncelikle ona yıllık yüzde 8 dolar faizi kelamı veriliyor. Bu, yılsonunda 100 doların 108 dolar olacağını garantiliyor. Akabinde 100 dolar TL’ye dönüştürülerek KKM yapılıyor ve yüzde 18 KKM faizi uygulanıyor.
Bu da 100 doların yılsonunda dolar/TL kuru 18.87 düzeyinden hesaplandığında alacağı 340 liralık faizle Bir arada 2227 liraya ulaşması manasına geliyor. Dolara çevrildiğinde ise Yine 18.87 dolar/TL kuru baz alındığında alıcı KKM dönüşünde 117 dolar elde ediyor. Bir de bankanın 8 doları da garanti ettiği düşünüldüğünde alıcı bütün bu mevduattan 125 dolar kazanıyor. Yani yıllık dolar mevduatı faizi yüzde 25’e ulaşmış oluyor.
KKM büyüklüğü de tepeye çıktı
Tüm bu hesaplama dolar/TL’nin bugünkü düzeyinde kalması üzerine şekilleniyor. Dolar/TL yılsonunda artış gösterirse döviz dönüşümlü KKM yapan müşterilerin getirisi daha yüksek düzeylerde olacak. KKM hesapları getirisine stopaj da uygulanmıyor. BDDK bilgileri KKM hesaplarında da 6 Ocak sonrasında süratli bir yükselişin olduğunu ortaya koyuyor. 16 Aralık’ta 1 trilyon 465,4 milyar liraya yükselen KKM büyüklüğü düşüş eğilimine girmiş ve 6 Ocak’ta 1 trilyon 370 milyar liraya kadar gerilemişti. Akabinde yılsonunda TL mevduat amacının yükseltilmesi ve 26 Ocak’ta da Merkez Bankası’nın döviz dönüşümünde nema üst hududunu kaldırmasıyla Bir arada KKM hacmi de süratle arttı. 10 Şubat itibariyle KKM büyüklüğü 1 trilyon 483,4 milyar lira ile en yüksek düzeyine ulaştı. Bankacılık kaynakları bu yükselişin devam edeceği görüşünde.
3 aya kadar vadede ortalama nema 67 ayın zirvesinde
Döviz dönüşümlü KKM’nin yanı Dizi TL mevduat hesaplarında da rekabet yüksek. Merkez Bankası datalarına nazaran 10 Şubat haftası itibariyle bankaların 1 aya kadar vadeli TL mevduata uyguladığı nema oranı ortalama yüzde 16,38 düzeyinde bulunuyor. Merkez Bankası’nın 3 aydan daha uzun periyodik TL mevduatlarda Mecbur karşılık oranını yüzde 0’a düşürmesi bile 3 aya kadar vadeli mevduata olan ilgiyi azaltmadı.
Uygulama birinci devreye alındığında 6 aya kadar vadeli TL mevduat faizi oranları süratli bir yükseliş gösterse de 10 Şubat haftasına gelindiğinde yüzde 14,68 düzeyine geriledi. 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri ise ortalama yüzde 26,88’e yükseldi. Bir haftada 33 baz puanlık artış oldu. Yüzde 26,88 mevduat faizi oranı ise 21 Eylül 2018 haftasından bu yana görülen en yüksek düzeye işaret ediyor. 1 yıla kadar vadeli mevduatta nema yüzde 11,44’e, 1 Yıl ve daha üzeri TL mevduat faizi de yüzde 11,66’ya geriledi. İki uzun vadeli TL mevduat faizinde 10 Şubat haftasında 200 baz puana yakın gerileme yaşandı.
Döviz mevduatı 4 milyar dolar geriledi
Merkez Bankası haftalık bilgileri yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatının nihayet 4 haftadır düşüş eğiliminde olduğunu ortaya koyuyor. Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış olarak 20 Ocak haftasında 616 milyon dolar, 27 Ocak haftasında 2 milyar 85 milyon dolar, 3 Şubat haftasında ise 1 milyar 46 milyon dolar geriledi. Döviz mevduatındaki gerileme zelzele felaketinin yaşandığı 10 Şubat itibariyle biten haftada ise 241 milyon dolar düşüş oldu. Böylelikle parite tesirinden arındırılmış olarak nihayet 4 haftada döviz mevduatındaki gerileme 3 milyar 988 milyon dolara ulaştı.
Yorum Yok