41 binin üzerinde yurttaşın ömrünü yitirdiği Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde iktisat idaresi, döviz talebini azaltmayı amaçlayan tedbirler aldı.
Ancak bankacılar tedbirlere Karşın yıkıcı zelzelenin ekonomik sonuçlarıyla kısa vadede döviz siyasetinde baskının süreceğine dair Fikir birliğine vardı. Uzun vadede memleketler arası yardımların ise bu baskıyı azaltacak en Değerli Faktör olduğu Anlatım ediliyor.
Dövizdeki dengeyi zorlaştırdı
Reuters’ın tahliline nazaran, kur muhafazalı mevduatta (KKM) yılın en Aka itfalarından birinin zelzeleyle birebir vakte denk gelmesi de dövizdeki dengeyi zorlaştıran ögelerden biri oldu. Sarsıntıyla eş vakitli olarak 12 milyar dolar KKM itfa edildi.
KKM’nin ağır itfaları da iç kısa vadeli bu tesirlerin birkaç hafta daha devam etmesi bekleniyor. Tahlilde zelzele kaynaklı genel tesirin ise daha uzun sürmesinin genel beklentiyi oluşturduğu vurgulanıyor.
Yeni önlemler gelebilir
Reuters’a konuşan bir bankanın döviz masası yöneticisi, “TCMB uzun müddettir İhracat başta olmak üzere sağladığı yeni döviz gelirlerini piyasaya yönlendirerek bir istikrar oluşturuyordu. İstikrarda bir tarafa kayma olduğunda bu hususa bir düzenleme getirip tekrar bir istikrar sağlıyordu” diyerek şunları kaydetti:
“TCMB bu periyotta rezervlerini birinci kere kullanmıyor… Lakin rezerv yeterliliği düşük olduğu için bu uzun mühlet devam ettirilemez. Bu nedenle döviz talebini düşürücü tarafta adımların devamını bekliyorum.”
TCMB’nin haftalık rezerv kayıpları bankacıların halk denetimli olarak tanımladıkları var siyaset için şaşırtan bir durum olmadığı Anlatım edildi. Lakin bu siyasette döviz talebinin, İhracat üzere Daimi döviz geliri sağlayan kanallardan finanse edildiği için de ‘sürekli rezerv kaybı’ Mümkün olmadığı belirtildi.
TCMB dövizde iktisat idaresinin istikrarlı olarak nitelediği dengeyi sağlamak için yalnızca rezervlerine başvurmadığı lakin piyasayı daima organize ettiği ve en Aka oyuncu olduğu bir yapıyı geçen yıldan beri yürütüyor. Bu yapıda İhracat başta olmak üzere ülkeye giren bütün döviz gelirleri direkt ya da dolaylı olarak stabil kur olarak isimlendirilen sisteme takviye oluyor.
Başta güç olmak üzere İthalat üzere ödemeler ise bu sistemin maliyet tarafını oluşturuyor. Bu süreçte döviz piyasasında da nihayet aylarda keskin hareketler görülmüyor. Hatta Türk Lirası’nın zelzele öncesi nihayet süreçten bu yana dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 0,2 düzeyinde.
Türk Lirası dolar karşısında tarihi rekor olan 18,88’e epeyce yakın düzeyde süreç görüyor.
KKM’nin Şubat itfalarının yarısı tamamlandı
Toplam büyüklüğü 80 milyar dolar olan kur muhafazalı mevduatın, Şubat ayındaki 21 milyar dolarlık itfasının yaklaşık 12 milyar doları geçen hafta tamamlanırken, bu hafta ve önümüzdeki hafta da itfalar devam edecek.
İlk haftada TCMB rezervi 4 milyar dolar azalarak 125,6 milyar dolara geriledi.
Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu üç bankacı da geçen hafta yaklaşık 3 milyar dolar rezerv düşüşü hesapladı.
Deprem sonrası iki haftada döviz piyasasında artan talep ve bu talebin de TCMB haftalık rezerv kayıplarıyla telafi edildiği bilgilerde görülüyor.
Artan döviz talebine yönelik önlemler
TCMB bankalardan türev süreçlerini BIST’e taşımalarını ya da maliyetini VIOP’taki ortalama olan yüzde 40’a çıkarmalarını ve ayrıyeten döviz ve altın süreçlerinde alım ve satım ortasındaki farkın açılmasını da istedi. Birtakım ülkelerden altın ithalatının yasaklanmasının da planlandığı açıklandı. bütün bu adımların ortak noktası döviz talebinin azaltılması.
Deprem sonrasında bankalar yurtdışı muhabir hesaplara 2,5 milyar dolar aktarırken, misal halde yüksek güç fiyatları başta olmak üzere İthalat da birebir süratte devam etti.
Bankacılar öncü bilgilerden ihracatta, zelzelenin birinci günlerinde günlük 200 milyon dolar civarı kayıplar hesapladı. Elektrik tüketimi ülke genelinde birinci gün yüzde 11 birinci hafta yüzde 7 düşüş kaydetti. Kredi kartı harcamaları birinci haftada yüzde 20’ye yakın düşerken sürecin istihdama ve bütçeye Besin başta olmak üzere ise enflasyona tesirleri de izlenmeye devam ediyor.
Dış yardımların destekleyici rolü
JPMorgan zelzelenin yapı ve altyapıya verdiği direkt hasarın 25 milyar dolar olduğuna dikkat çektiği raporunda, memleketler arası yardımların Türk Lirası üzerindeki baskıyı telafi edebileceğini söyledi.
Depremden sonraki birinci haftaya ait açıklanan bilgiler ve geçen haftaya ait öncü bilgilerden bankacıların yaptıkları hesaplamalar ilgili devirde rezerv hareketlerinde bariz bir Hariç kaynak girişi göstermedi.
Şu anne kadar Dünya Bankası 2 milyar dolara yakın finansman sağlayabileceğini açıklarken, bankanın finansmanı hangi kanallara sağlayacağı belirsizliğini koruyor.
Yorum Yok