Ferhat Meşhur’un yazısı şöyle;
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yıllık mazisinde bugüne dek 6’sı Biricik partili rejim periyodunda, biri (1946) Aleni oy, gizli sayım(!) metoduyla ve 1950’den itibaren de hepsi ‘demokratik’ diyebileceğimiz tam 19 seçim yaşandı. Yani toplamda 26 genel seçimlik bir liste çıkıyor. Kronolojik sırayla gidelim: 1923, 1927, 1935, 1939, 1943’te sırf ve sadece Cumhuriyet Kamu Partisi’nin girdiği 6 genel seçim yapıldı, doğal olarak hepsini de CHP kazandı!
Derken 21 Temmuz 1946 yılında 8. Devre milletvekillerini belirlemek için bir daha seçim yapıldı. Bu seçimin farkı, Cumhuriyet tarihinde birinci sefer Biricik dereceli seçim sistemine geçilmiş olmasıydı. Bunun ‘selefi’ olan sistemde ise seçmenler direkt milletin temsilcilerini yahut vekillerini seçmiyor, onları seçecek olanları seçiyordu. Yani seçmenler, ikinci seçmen ismi verilen bir kümesi seçiyor, onlar da temsilcileri seçiyordu. Tam bir garabet!
Neyse… Nihayetinde 1946’da bir Yasa değişikliği ile Türkiye bu garabet seçim sisteminden kurtuldu, lakin bu Sefer de CHP bürokrasisinin telkinleriyle riske girmemek için bütünüyle anti-demokratik olan ‘açık oy, gizli tasnif’ formülüyle yapıldı seçim. Bu da farklı bir garabetti. Seçmen gelecek, reyini göstere göstere verecek ve sonra sayım da gizli yapılacak! Hâlbuki aklın yolunun bir biçimde gösterdiği üzere demokratik olan bunun tam aksidir; yani ‘gizli oy, Aleni tasnif’…
Boşuna değildir, bu seçimleri CHP’nin ve o periyottaki genel lideri İsmet İnönü’nün kazanması. Celal Bayar’ın liderliğini yaptığı Demokrat Parti ikinci, soyadının hakkını verecek kadar demiryolu yapan ve Türkiye’nin birinci tayyare fabrikasını kuran Nuri Demirağ liderliğindeki Ulusal Kalkınma Partisi (MKP) de üçüncü olacaktı. Aleni oy, gizli tasnifle, Öbür ne beklenebilirdi ki esasen.
Türkiye’nin Biricik dereceli ve gizli oy, Aleni tasnifli birinci seçimleri 1950 yılında yapılabildi. Bu seçimi, Aleni Aralık farkla, sonradan koltuğunu Adnan Menderes’e devredecek olan Celal Bayar liderliğindeki Demokrat Parti aldı. Seçimlerde oyların yaklaşık yüzde 55’ini Meydan Demokrat Parti, Türkiye Aka millet Meclisi’nde 416 milletvekilliği kazandı. Bu, parlamentodaki Yekün İskemle sayısının yüzde 85’ine tekabül ediyordu. 1950 seçimlerinde DP’nin iktidara gelmesiyle başlayan bu süreç de 10. yılda 27 Mayıs 1960 darbesiyle sonlanacaktı.
‘MAHALLE BASKISI’ MUHALİF CEPHEDE ÇOĞALIYOR
İmdi… Şöyle biraz daha yakın tarihlere yanlışsız gelelim. Numune 6 Kasım 1983 tarihine… Dün üzere hatırlıyorum; merhum babamın Adana Kalekapısı’ndaki çay ocağında çırak olarak çalışmaya başladığım tarihten bir gün evvel… Seçimden sonraki pazartesi birinci Sefer önlüğümü giymiş ve çay dağıtmıştım. Sekiz yaşındaydım.
Bu seçim değil, fakat Özal’ın 1983’ten sonra kazandığı ikinci seçim olan 1987 seçimlerinde merhum babam ve merhum dayımın yaptığı konuşma dün üzere hafızamda.
Sabah oy vermeden dayım bizim meskene uğramıştı. Babam ona “Reyini Yeniden Özal’a mı vereceksin?” diye sordu. Dayım, “Daha karar vermedim” dedi. Sonra sandığa gitti, reyini verdi, geldi. Babam, “Gene Özal’a verdin değil mi?” diye sordu. “Evet, enişte” dedi dayım.
12 yaşındayken duyduğum bu yanıt, bana Fazla da şaşırtan gelmemişti. Yıllar sonra merhum dayımın siyasal fikirlerini açıkça söylemeyen bir ‘kripto Özalcı’ olduğunu gözlemledim. Özal’a oy vereceğini söylemezdi, lakin sandığa gittikten sonra Özal’a verirdi.
O periyotta asker telaşı başta olmak üzere değişik saiklerle Özal’a oy verdiği halde, bunu lümpen lafıyla ‘girdiği toplumda’ bunu göstermeyen dayım üzere yüzbinlerce, hatta milyonlarca seçmen vardı. Bugün elbette pek Fazla şey farklı, ancak Vakit içinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktidarı uzadıkça, her ortamda fikrini açıkça söyleyen seçmenlerin yanı sıra, söylemeyen seçmenlerin sayısı da hatırı sayılır bir oranda arttı.
Hafta başı Adana ve Mersin’de yaptığım görüşmeler, 1987’de babamla dayımın yaptığı konuşmayı anımsattı bana. Yüzyılın en Değerli seçimi öncesinde (Elbette her seçim öyledir fakat bu seçim sahiden tarihimizin en değerli, en kritik seçimi) Yeterli Parti genel Lideri Meral Akşener’in 6’lı masadan ayrılıp Geri dönmesiyle başlayan türbülanslar, Erdoğan’a bu Sefer uzaklıklı olan kararsız seçmeni bile çelmeye yetmiş.
Şu cümleyi sıklıkla işittim gittiğim yerlerde: “Altılı Masa, kendi eliyle, yaptığı kusurlarla seçimleri Erdoğan’a verecek hale geldi. Bu defa oyumu Erdoğan’a atmayacaktım. fakat öteki taraf hiç itimat vermiyor. Bu seçimde de oyum Erdoğan’a.”
Rahmetli Şerif Mardin’in muhafazakâr topluluğa atfettiği, bir kesim da haklılık hissesi bulunan ‘Mahalle Baskısı’nın âlâsının artık muhalif cephede olduğunu gözlemliyoruz. Erdoğan’ın yaptığı âlâ, gerçek, hoş işlerin lisana getirilmesine, hakkının teslim edilmesine Daimi itiraz eden kesitler var. “Yine de Erdoğan” diyenler bakıyorlar ki, bu entelektüel yahut siyasi baskı ile uzlaşılmaz, o halde tartışmam, sandığa gittiğimde bildiğimi okurum anne fikri toplumun hatırı sayılır bir kısmında yaygınlaşmış durumda. Öteden beri kararsız, daha doğrusu bir fikri olan, fakat şimdi Kesin kararını vermemiş ya da bu kararını belirli etmeyen en az yüzde 10’luk seçmen diliminin 14 Mayıs 2023 seçimlerinin bahtını belirleyeceğini düşünüyorum. Ve bu seçmen kitlesi içinde hatırı sayılır oranda ‘kripto Erdoğancının’ olduğunu da gözlemledim.
SEÇMEN PRAGMATİZMİ’NİN ŞİFRELERİ
Seçimin bahtını belirleyecek olan bölümün, bu sessiz kesim olduğu kanaatindeyim. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçime, yazının yazıldığı bugün prestijiyle 44 gün kala bu seçmen kitlesinin beklenen takviyesinden dolayı özgüvenle girdiği de öne sürülebilir. Altılı Masa, PKK’nın siyasi bacağı olan HDP ile birleşmiş; Önemli bir anti-Erdoğancılık rüzgârı, en azından makul mahfillerde estiriliyor; fakat Yeniden de Erdoğan, seçmenin, milletin ferasetine güvenerek daha zelzelenin yaraları sarılmadan seçim isteyenlere “Hodri Meydan” dedi. “Niye bu kadar rahat, bir bildiği var” cümlesini de sık işittim.
Elbette sandıktan neyin çıkacağını tam olarak hiç kimse bilemez. Lakin Erdoğan, 14 Mayıs’ta Tekrar bir balkon konuşması yapacaksa, bilhassa karşı mahallede “Adam Yeniden mi kazandı, neden kazandı, nasıl kazandı?” minvalinde soruların sıklıkla sorulacağı kanaatindeyim. Bu soruları soracak olanların, gerçek yanıtları bulmak için ‘Kripto Erdoğancılar’ı yakından izlemelerini öneririm.
Onca gazeteci falanca partiden, feşmekan bölgeden Namzet adayı bile olurken benim de oyumun rengini açıklamamda herhalde bir beis yok. Oyumun rengi turuncu. Turuncu, 15 Temmuz şehidi merhum Erol Olçok’un Beyaz Parti’nin birinci seçiminden bu yana Özellikle kullandığı bir renkti. Canlılık, cüret, optimistlik, girişkenlik, toplumsallık ve irtibata açıklığı Anlatım ettiği için…
Turuncu’yu, birinci çocukluğum narenciye bahçelerinde geçtiği için de öteden beri severim. lakin ne çocukluğun bir daha asla gelmeyecek Altın Çağı’na, ne de eski Türkiye’ye, 20. Yüzyıl’a hasretle nostaljik, hissi tercihler yapacak yaşı çoktan geçtim.
Herhangi bir ideoloji, hayatımın hiçbir evresinde hayatla ilgili tercihlerimi de etkilememiştir. Bunun bilakis insanın; yalnızca siyasal seçimlerinde değil, toplumsal tercihlerinde de iş, aksiyon, fayda, ‘pragma’ araması gerektiğine inanan biriyim. Erdoğancılar ve kripto Erdoğancılardan başlayarak seçmenlerin de bu seçimde ‘pragmatik’ davranacağını sanıyorum.
Ve yeniden, tekrar Ouroboros misali başlığa dönersek seçimin bahtını ‘kripto Erdoğancılar’ın belirleyeceğini de gönül rahatlığıyla söyleyebilirim.
patronlardunyasi.com
Yorum Yok