Deprem felaketinin üzerinden iki hafta geçerken, hasar tespit çalışmalarında da sona yaklaşıldı. Şu anne kadar sarsıntıda yıkılanlar dahil, ağır hasırlı olup yıkılması gereken Yekün Hane sayısı 384 bini buldu. Çalışmalar tamamlandığında bu sayının 535 binin üzerine çıkması bekleniyor.
Ekonomi gazetesinden Hüseyin Gökçe’nin haberine nazaran birinci Sınıf inşaat maliyetlerine nazaran yol, su, elektrik, kanalizasyon üzere altyapı yatırımları iç 535 bin mesken imali için arsa hissesi ve kamulaştırma maliyeti dış 843 milyar liranın üzerinde harcama yapılması gerekiyor. Bu sayı 2023 yılı bütçe açığının yüzde 30, bütçede halk kurumlarının tamamının yatırımı için ayrılan 454 milyar liranın ise iki katına yakın bir düzeyde. Ayrıyeten 4 trilyon 470 milyar liralık bütçe harcama kaleminin ise yüzde 18.8’ine karşılık geliyor.
Açıklanan hasar tespit sonuçlarına nazaran, zelzelede yıkılan yahut yıkılması gereken binaların yerine yapılacak inşaatlar için kestirimi harcama ölçüsünü hesaplandı. Şu anne kadar yapılan hasar tespit çalışmalarında, yıkılan yahut yıkılması gereken yapı sayısı 105 bine, Müstakil kısım olarak tanımlanan mesken sayısı ise 384 bin 545’e çıktı.
Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada sarsıntıda meskeni yıkılan vatandaşlar için yapılacak yeni konutların 105 m2 büyüklüğünde olacağını duyurmuştu.
Altyapı maliyeti inşaat maliyetinin yarısına ulaşıyor
Resmi fiyatlarla 2023 yılı yapı inşat maliyet endeksleri m2 başına 6-8 bin lira ortasında değişiyor. Bu sayı kaba inşaat maliyeti, yani yapı içindeki, banyo, tuvalet, yer döşemesi, armatürler dış ögelerden oluşuyor.
İnşaat kesimi kaynakları konutların içinde; parke, lavabo, mutfak dolapları vs üzere alanlara yapılan harcamalarla Birlikte günümüz fiyatlarıyla ortalama m2 maliyeti 10 bin lira civarına ulaşıyor.
Yol, kanalizasyon, su, elektrik üzere anne altyapı yanı sıra, cami, okul, sıhhat kuruluşu, toplumsal tesisler üzere genele yönelik yapılan yatırımların da eklenmesiyle Yekün m2 maliyeti 15 bin lirayı buluyor. Bu maliyet ögelerine, arsa hissesi yahut kamulaştırma bedelleri iç değil.
105 m2’lik 1 konutun maliyeti 1 milyon 575 bin lira
Şayet Bakanlığın yeni Hane üretimine ait 105 m2’lik projeksiyonu değişmezse, 105 m2’lik bir konutun maliyeti altyapı dış 1 milyon 50 bin lirayı buluyor. Altyapı eklendiğinde ise maliyet 1 milyon 575 bin liraya çıkıyor.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın nihayet açıkladığı bilgilere nazaran zelzele kaynaklı yıkılmış yahut ağır hasarlı olup yıkılması gereken binaların toplamı 105 bin oldu. zelzele kaynaklı direkt yıkılmış yapı sayısına ait bilgi de birinci Kez açıklandı. Buna nazaran zelzelenin vurduğu vilayetlerde 20 bin 662 yapı zelzele kaynaklı olarak yıkıldı.
Yıkılacak Hane sayısının 500 bini aşması bekleniyor
Hasar tespit çalışmalarında 105 bin binada 384 bin 545 konutun(bağımsız bölüm) yıkılması gerektiği belirlendi. Çalışmalar tamamlandığında yıkılan yahut yıkılması gereken ağır hasarlı yapı sayısının 130 bine, Müstakil kısım sayısının ise 535 bin 600’e yükselmesi bekleniyor.
535 bin 600 konutun yine imali için 56 milyon 238 bin m2’lik yapı inşaatı yapılması gerekiyor. Altyapı harcamaları dış bu binaların inşa maliyeti 562 milyar 380 milyon lirayı buluyor. Toplumsal donatılar ve altyapı iç edildiğinde ise inşa maliyeti 843 milyar 570 milyon liraya kadar çıkıyor. 18.82 liralık dolar kuruna nazaran bunların altyapı dış bugünkü maliyeti 29 milyar 882 milyon dolar, altyapı iç maliyeti ise 44 milyar 823 milyon dolar olarak hesaplanıyor.
Bütçenin 5’te 1’i, Yekün yatırım bütçesinin iki katı
Gerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gerekse Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yeni konutların 1 Yıl içinde tamamlanacağını duyurmuşlardı. Yılın şimdi başında olduğumuz için zelzele inşaat harcamalarının tamamına yakınının bu Yıl içinde yapılacağını varsayarak yapılan karşılaştırmaya nazaran ise bütçede ek kaynak gereksiniminin Fazla Aka olduğunu ortaya koyuyor.
Deprem sebebiyle yıkılan yahut yıkılması gereken binaların yine imali için hesaplanan maliyet 843 milyar lirayı aşacak üzere görünüyor. Bu sayı 4 trilyon 470 milyar liralık 2023 yılı bütçesi masraf kaleminin yüzde 18.8’ine karşılık geliyor. Ayrıyeten bütçeden bu Yıl yatırımlar için ayrılan 457 milyar liralık ödeneğin iki katına yaklaşan harcama meblağı, 660 milyar lira düzeyinde öngörülen bütçe açığının ise yüzde 30 üzerinde bir sayıya karşılık geliyor.
Cumhurbaşkanının ödenek aktarma yetkisi
2023 yılı Bütçe Kanunu’nun 5’inci unsurunun 4’üncü fıkrası “Doğal Afet Masraflarını Karşılama Ödeneği” başlığını taşıyor. Husus, Strateji ve Bütçe Başkanlığı bütçesinin 99-41.32-01-09.05 tertibinde yer Meydan ödeneğinden, her türlü doğal afet sarfiyatını karşılamak gayesiyle var yahut yeni açılacak tertiplere aktarma yapmaya Cumhurbaşkanını yetkili kılıyor. Fakat aktarılabilecek bu kaynak bile Yekün harcamaların yüzde 10’unu fakat karşılayabiliyor. Üstelik 5’inci unsur Cumhurbaşkanına doğal afetler yanı Dizi farklı bir Fazla harcama kalemine yönelik Strateji ve Bütçe Başkanlığı ödeneğinden aktarma yapma yetkisi veriyor.
10 vilayette 535 bin 600 Müstakil kısmın yıkılması öngörülüyor
zelzele felaketi 10 vilayette Kıymetli hasara Sebep olurken, burada yapılması gereken Yekün Müstakil ünite sayısı, Türkiye’nin Ufak nüfuslu 11 vilayetindeki Müstakil kısım varlığının tamamına eşit. Bayburt (24.347), Ardahan (28.669), Tunceli (29.606), Gümüşhane (49.045), Iğdır (49.386), Hakkari (52.571), Artvin (58.847), Siirt (67.578), Bartın (67.709), Çankırı (68.624), Bilecik’teki (72.972) Yekün Müstakil kısım sayısı TÜİK bilgilerine nazaran 569 bin 354. Zelzelenin vurduğu vilayetlerde yıkılması gereken Müstakil kısım sayısı ise 535 bin 600 olarak öngörülüyor.
Yorum Yok